
Αγαπητοί διοργανωτές της «NEXUS», της 1ης Διεθνούς Έκθεσης Εναλλακτικών Μορφών Τουρισμού στη χώρα μας,
Αγαπητοί συμμετέχοντες στην Έκθεση,
Σήμερα, που η πατρίδα μας, και μαζί η Ζάκυνθος, αλλά και συνολικά η Ευρώπη, βιώνουν την πιο σκληρή ύφεση από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι περισσότερο από ποτέ ανάγκη η στροφή στις πράσινες πολιτικές και την ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας, ως βασικές συνιστώσες της τοπικής ανάπτυξης. Oι πράσινες πολιτικές μπορούν να αποτελέσουν την εναλλακτική λύση απέναντι στην ανέχεια και την υποβάθμιση των τοπικών οικονομιών. Και βέβαια, όταν μιλάμε για πράσινη πολιτική στον τομέα του τουρισμού έχουμε πάντα στο νου μας τις εναλλακτικές και ήπιες μορφές τουρισμού και κυρίως τον αγροτουρισμό, τον οικοτουρισμό και στο νησί μας τον θρησκευτικό και πολιτιστικό τουρισμό.
Στη Ζάκυνθο, ιδιαίτερα,
που η αγροτική παραγωγή είναι ακόμα ζωντανή,
που λειτουργεί και αναπτύσσεται ο πρώτος στην Ελλάδα φορέας διαχείρισης περιβάλλοντος στα πλαίσια του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου,
που τα ζωντανά έθιμα και τελετουργικά σχετίζονται άμεσα με τη θρησκευτική λατρεία
και που ο πολιτισμός δεν είναι ανάμνηση αλλά ζωντανή δημιουργία,
αρχίζει να γίνεται αποδεκτό όλο και από περισσότερους ότι η ανάπτυξη του τουρισμού
ή θα σέβεται και θα προστατεύει το περιβάλλον, θα ακολουθεί κανόνες αειφορίας και θα προωθεί εναλλακτικές μορφές, που θα αναδεικνύουν και θα προωθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου μας, καθιστώντας βιώσιμη την ανάπτυξη,
ή θα εξαντληθεί μαζί με τους φυσικούς πόρους μας, τους οποίους, το εφαρμοζόμενο μέχρι τώρα μοντέλο ανάπτυξης, έχει υπερεκμεταλλευτεί και οδηγεί στην εξάντληση.
Σήμερα, οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού έχουν τόσο πολλές διαστάσεις που θα έλεγε κανείς ότι είναι «κομμένες και ραμμένες» στις προσωπικές ανάγκες του καθενός μας. Αποτελούν ένα σύνολο δραστηριοτήτων που αξιοποιούν το φυσικό κάλλος μίας περιοχής, λιγότερο γνωστής από τα παραδοσιακά θέρετρα, και έχουν στόχο να μυήσουν τον επισκέπτη (περιηγητή) στα μυστικά της κάθε περιοχής που συνιστούν την «τοπική ταυτότητα», όπως η τοπική αρχιτεκτονική, κουλτούρα, τοπικά προϊόντα, γαστρονομία και γενικότερα όλα τα στοιχεία που συνθέτουν το Φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον του τόπου.
Έτσι, ο επισκέπτης της Ζακύνθου θα μπορεί να γνωρίσει το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, να προσκυνήσει τον Άγιο Διονύσιο και να γνωρίσει το πολύτιμο μουσείο της μονής του, να σεριανίσει στους δρόμους που βάδισαν οι μεγάλοι ποιητές και να θαυμάσει τα έργα της επτανησιακής σχολής στο μουσείο, να μάθει πως παρασκευάζονται τα γλυκά κουταλιού, τα λικέρ και τα προϊόντα από αρωματικά φυτά του γυναικείου Συνεταιρισμού, πως μαγειρεύεται το στιφάδο , από ποίους αμπελώνες και ποιά η διαδικασία Οινοποίησης του «VERDEA» και του «Αυγουστιάτη», πώς υφαίνεται ένα παραδοσιακό υφαντό στον αργαλειό και πώς οι τεχνίτες πέτρας κατασκευάζουν τις δημιουργίες τους και ακόμη θα γνωρίσει ποια είναι τα μονοπάτια του απέναντι βουνού και των αιωνόβιων ελαιώνων.
Σήμερα στο νησί μας βρισκόμαστε σε μια εποχή που αρχίζουμε,
όλοι μαζί, Αυτοδιοίκηση και τουριστικοί παράγοντες,
να αξιολογούμε τη μέχρι τώρα ανάπτυξη της Ζακύνθου,
να επανακαθορίζουμε τους στόχους και
να προσδιορίζουμε τι θα κρατήσουμε και τι θ’ αφήσουμε, τι καινούριο θα σχεδιάσουμε και πώς θα το σχεδιάσουμε. Βρισκόμαστε σε μια εποχή συνολικών ανακατατάξεων, κατά την οποία πρέπει να περιγράψουμε από κοινού τη Ζάκυνθο που θέλουμε για το μέλλον, να επανακαθορίσουμε και να σχεδιάσουμε το μοντέλο ανάπτυξής της. Χρειάζεται αυτή η συνεργασία, για να συνδιαμορφώσουμε σχέδια και να συνυπογράψουμε προγράμματα τουριστικής ανάπτυξης –που δεν μπορεί πια να είναι μόνο ποσοτική αλλά χρειάζεται να γίνει και ποιοτική– , έχοντας πάντα υπ’ όψιν την προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, την κοινωνική πρόοδο και πολιτισμική – πολιτιστική καλλιέργεια, καθώς επίσης και την οικονομική μεγέθυνση στον τόπο.
Εμείς, ο Δήμος Ζακύνθου, είμαστε διατεθειμένοι να εφαρμόσουμε στον τομέα του τουρισμού, πολιτικές που θα αποθαρρύνουν την επέκταση του μαζικού τουρισμού και θα προωθούν:
-παρεμβάσεις και έργα για τη βελτίωση, αναβάθμιση και ποιοτική εξέλιξη του τουρισμού στις ήδη αναπτυγμένες περιοχές του Δήμου μας.
-ανάπτυξη συνεργασίας με τον Οργανισμό Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου για την εφαρμογή ήπιων μορφών τουρισμού στις περιοχές του Πάρκου.
-ενίσχυση των αγροτουριστικών μονάδων, όπου αυτές αναπτύσσονται ή θα αναπτυχθούν .
-ενθάρρυνση των επενδύσεων στις ήπιες, εναλλακτικές μορφές τουρισμού, και ιδιαίτερα, αγροτικού και οικολογικού τουρισμού μορφές που εξασφαλίζουν ποιοτική αναβάθμιση και επιθυμητούς ρυθμούς οικονομικής αύξησης, χωρίς να εξαντλούν το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουν σε παράγοντα ανάπτυξης, την ιστορία, τον πολιτισμό και την ιδιαίτερη ταυτότητα του τόπου.
-ενίσχυση του θρησκευτικού και πολιτιστικού τουρισμού με την προβολή των ιδιαιτεροτήτων της Ζακύνθου.
Ο Αγροτουρισμός, με ανάπτυξη κυρίως στα Ορεινά, στις περιοχές της Ρίζας και του Κάμπου,
ο Οικολογικός τουρισμός, ιδιαίτερα στις περιοχές του Θαλάσσιου Πάρκου,
ο Πολιτιστικός τουρισμός, κυρίως στα ιστορικά μονοπάτια της χώρας με τα μνημεία της τέχνης, τους απόηχους της μουσικής και τους ψιθύρους της ποίησης,
ο Περιηγητικός Τουρισμός, στα περιβαλλοντικά μονοπάτια των ορεινών μας, και,
ο θρησκευτικός τουρισμός στο νησί του Αγίου Διονυσίου, του κατανυκτικού Μεγαλοβδόμαδου, της θριαμβευτικής Ανάστασης και της εκτυφλωτικής Λαμπρής,
είναι μορφές που έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται και μπορούν να ενισχυθούν αναδεικνύοντας την ιδιαιτερότητα της κάθε περιοχής.
Ο Τουρισμός αυτός, απαιτεί υποδομές καλού γούστου, (όχι απαραίτητα ιδιαίτερα δαπανηρές) με σεβασμό στο τοπίο, στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, τόσο όσον αφορά στα δημοτικά έργα όσο και στις ιδιωτικές επενδύσεις. Ευνοεί τη διατήρηση και εξέλιξη των συνηθειών, των ηθών και εθίμων του τόπου. Αναδεικνύει την ιστορία και τον πολιτισμό μας. Δίνει τη δυνατότητα επέκτασης της Τουριστικής περιόδου σε όλο το χρόνο. Ευνοεί τη σύνδεση δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων μέσω δικτύων. Αναζωογονεί την πόλη και την εμπορική της κίνηση, τα χωριά και την ισόρροπη ανάπτυξή τους. Προσελκύει ποιοτικά αναβαθμισμένο τουρισμό και επισκέπτες ειδικών ενδιαφερόντων.
Υπάρχουν πρωτοπόροι στον τομέα που έχουν ήδη επενδύσει σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού στο νησί μας. Οι Κοινοτικές Πρωτοβουλίες και τα Προγράμματα ανάπτυξης του Αγροτικού Χώρου, όπως το LEADER, το ΟΠΑΑΧ και το ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ ευνόησαν και ευνοούν την ανάπτυξη αγροτουριστικών μονάδων στη Ζάκυνθο, είτε με τη μορφή καταλυμάτων, είτε με τη μορφή επισκέψιμων αγροκτημάτων, οινοποιείων κλπ.
Σήμερα στο νησί λειτουργούν 16 αγροτουριστικές μονάδες που διαθέτουν 150 κλίνες, και ακόμα 2 επισκέψιμα αγροκτήματα και 4 επισκέψιμα οινοποιεία. Το πολύ ενθαρρυντικό είναι ότι, σύμφωνα με όσα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η πληρότητα των αγροτουριστικών καταλυμάτων αγγίζει το 100% επί 90 ημέρες το χρόνο.
Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι ο εναλλακτικός τουρισμός προσδιορίζει, σήμερα, το μοντέλο ανάπτυξης της Ζακύνθου. Γίνονται όμως βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.
Οι απαιτήσεις των καιρών επιβάλλουν να προχωρήσουμε με φαρδείς δρασκελισμούς προς τη διαμόρφωση του νέου εναλλακτικού τουριστικού προτύπου.