17 - Δήμος Ζακύνθου

Ο ποιητής της Ελευθερίας

• Επίσκεψη στο Μουσείο Σολωμού, Κάλβου και Επιφανών Ζακυνθίων, στην ιστορική πλατεία του Αγίου Μάρκου. Ξενάγηση στον τάφο του Εθνικού Ποιητή, στις προθήκες με τα χειρόγραφα και τα προσωπικά του είδη.
• Επίσκεψη στο άγαλμα του ποιητή, στη διπλανή πλατεία Σολωμού.
• Επίσκεψη στο Λόφο του Στράνη, το σημείο στο οποίο ο Ποιητής έγραψε τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας.

Πολιτιστικός πλούτος Προστατευόμενη κουλτούρα...
Στη μεσαιωνική πλακόστρωτη πλατεία του Αγίου Μάρκου, υπάρχει το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, στο οποίο αναπαύονται ο Διονύσιος Σολωμός και ο Ανδρέας Κάλβος. Δίπλα, υπάρχει το ρολόι του Φόρου, η Καθολική Εκκλησία του Άγιου Μάρκου και το Ρωμιάνικο Καζίνο. Εδώ οι Ζακυνθινοί έκαψαν το «Βιβλίο των Ευγενών», το «Libro d' oro», το 1798.

Στις παραδόσεις, τα πανηγύρια, το χορό... H μουσική και το τραγούδι είναι αχώριστοι σύντροφοι των Ζακυνθινών. Εδώ, το 1816, λειτούργησε η πρώτη Φιλαρμονική στην Ελλάδα. Στη Ζάκυνθο μπορείτε να επισκεφθείτε μουσεία, εκκλησιαστικής, βυζαντινής, λαϊκής τέχνης, φυσικής και ναυτικής ιστορίας, καθώς και το πέτρινο πάρκο.

Εραστές της Τέχνης!
Στη μουσική κυριαρχεί το μεσογειακό χορωδιακό είδος των τεσσάρων φωνών, με χαρακτηριστικό το τετράφωνο τραγούδι, χωρίς τη συνοδεία οργάνων. Εδώ θα ακούσετε εξαιρετικές καντάδες και αρέκιες, με τους μελωδικούς ήχους της κιθάρας και του μαντολίνου, ενώ μοναδική είναι η εκκλησιαστική μουσική, καθώς και οι βαρκαρόλες της Ζακύνθου. Οι ζακυνθινοί χοροί είναι μοναδικοί στο είδος τους, ενώ η θεατρική παραγωγή είναι πολύ πλούσια κάθε χρόνο. Αλλωστε, η Ζάκυνθος είναι η πατρίδα του Αντωνίου Μάτεση και του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Η Ζάκυνθος είναι γνωστή ως ο τόπος των σπουδαίων ζωγράφων, αργυρογλυπτών, ξυλογλυπτών και πελεκάνων της πέτρας, έργα των οποίων κοσμούν όλο το νησί.

Καρναβάλι
Το Ζακυνθινό Καρναβάλι συνδέθηκε, στο διάβα των αιώνων, με την πορεία του νησιού στο χώρο και το χρόνο. Επηρεάστηκε βαθιά από τους Βενετούς και από τα ιδιόμορφα τοπικά ήθη και έθιμα. Κάθε χρόνο, την τελευταία Κυριακή, πραγματοποιείται το "Πόβερο Καρναβάλι", οπότε κηδεύουν μία μάσκα και μετά την καίνε, με την ελπίδα ότι μέσα από τη στάχτη, θα παραμείνει άσβεστη η σπίθα για το επόμενο Καρναβάλι.

«Ομιλίες»
Εξαίρετο και μοναδικό δείγμα του Ζακυνθινού πολιτισμού είναι οι «Ομιλίες», ένα σπάνιο θεατρικό είδος λαϊκού θεάτρου. Αποτελούν ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Καρναβαλιού. Πρόκειται για ένα πάντρεμα του κρητικού θεάτρου, το οποίο έφεραν μαζί τους οι Κρήτες πρόσφυγες, το 1669, και της Comedia dell Arte, είδος του βενετσιάνικου θεάτρου, στο οποίο πρωταγωνιστούν μόνο άνδρες.

Εδώ γεννήθηκαν ο ποιητής των «Ωδών» Ανδρέας Κάλβος, ο αναμορφωτής του νεοελληνικού θεάτρου Γρηγόριος Ξενόπουλος, η πρώτη νεοελληνίδα μυθιστοριογράφος και φεμινίστρια Ελισάβετ Μουτσάν – Μαρτινέγκου, ο πρώτος νεοέλληνας θεατρικός συγγραφέας Αντώνιος Μάτεσης, ο πρώτος νεοέλληνας μουσουργός Παύλος Καρρέρ, καθώς και οι δύο κύριοι εκπρόσωποι της Επτανησιακής Σχολής στη ζωγραφική Νικόλαος Κουτούζης και Νικόλαος Καντούνης.

Στη Ζάκυνθο η μεσογειακή διατροφή συναντά τις πικάντικες νησιώτικες γεύσεις Tο χώμα του νησιού παράγει εξαιρετικά & εύγευστα προϊόντα.

Η Ζάκυνθο παράγει

• 1.950.000 λίτρα λευκού κρασιού, ετησίως
• 150.000 λίτρα κόκκινου κρασιού, ετησίως
• 7.000 τόνους σταφίδας, ετησίως
• 10.000 τόνους ελαιολάδου, ετησίως

Στη Ζάκυνθο καλλιεργούνται

• 1.800.000 ελαιόδεντρα
• 17.500 στρέμματα αμπελιών και σταφίδας

Περάστε... να σας τρατάρουμε!
• Μαντολάτο, ένα βενετσιάνικο γλύκισμα, που παρασκευάζεται, ακόμα και σήμερα, με ασπράδια αυγών, μέλι και αμύγδαλα.
• Φιτούρα, ένα μεσαιωνικό γλυκό από τηγανιτό σιμιγδάλι, η οποία μαζί με το παστέλι αποτελούν τις αγαπημένες λιχουδιές των Ζακυνθινών, απαραίτητο συνοδευτικό κάθε πανηγυριού και διασκέδασης.
- Στους επισκέπτες προσφέρονται, επίσης, στιφάδο, το οποίο δεν παρασκευάζεται με κρεμμύδι, αλλά με σκόρδα και μπαχαρικά, σκορδοστούμπι, δηλαδή μελιτζάνες με σάλτσα ντομάτας και σκόρδο, καθώς και οι τοπικές σπεσιαλιτέ, κουνέλι και γεμιστό κοτόπουλο, που ικανοποιούν κάθε ουρανίσκο.
- Τα φαγητά μαγειρεύονται με το αγνό παρθένο ελαιόλαδο, που παράγει το νησί από τους απέραντους ελαιώνες του και σερβίρονται με ζακυνθινό λευκό κρασί, τη «Βερντέα», που παράγεται από τα πλούσια αμπέλια του, συνοδευόμενα πάντοτε με λαδοτύρι.

Το κολατσιό μας:
Άγρια χόρτα, ελιές, ψωμί σταρένιο, αντζούγιες και κόκκινο κρασί!

Γευστικές απολαύσεις με αγνά υλικά. Η Ζάκυνθος είναι γαστρονομικός προορισμός
Το κύριο προϊόν που χαρακτήρισε την αγροτική οικονομία του νησιού και αποτέλεσε πηγή πλούτου, το 17ο και 18ο αιώνα, είναι η μαύρη σταφίδα, ο μαύρος χρυσός, όπως την αποκαλούσαν οι Ζακυνθινοί, η ποιότητα της οποίας είναι εξαιρετική και εξάγεται στο εξωτερικό.

Ονομασία: Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου

Τοποθεσία: Παραλιακή οδός (Στράτα Μαρίνα) πόλης Ζακύνθου

Πλησίον οικισμός: Πόλη Ζακύνθου

Περιληπτική ιστορική περιγραφή:
Το μοναστήρι μεταφέρθηκε (προοδευτικά) από τα Στροφάδια στη Ζάκυνθο, στα χρόνια μετά τη μετακομιδή (1717) του λειψάνου του Αγίου Διονυσίου από τον Πύργο – Μοναστήρι των Στροφάδων, όπου βρίσκεται και ο τάφος του.
Το 1803 ανακηρύχτηκε επίσημα ως Άγιος ο άγιος Διονύσιος και το 1817 κατασκευάστηκε ο πρώτος ναός προς τιμήν του, στη θέση που βρίσκεται και σήμερα, στο νότιο παραλιακό άκρο της πόλης. Δίπλα από το ναό άρχισε να λειτουργεί μοναστήρι, ως μετόχι της εκκλησίας.
Το 1840 μεταφέρθηκε επίσημα η έδρα της Ιεράς Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου από τα Στροφάδια στην πόλη της Ζακύνθου και κατασκευάστηκε το μοναστήρι δίπλα από την εκκλησία του Αγίου, εκεί που ήδη υπήρχαν τα κελιά του Μετοχιού.
Το 1998 άρχισε η κατασκευή του νέου ξενώνα του Μοναστηριού, που ολοκληρώθηκε το 2000.
Το σύγχρονο μοναστήρι φιλοξενεί αξιόλογο εκκλησιαστικό μουσείο.
Σήμερα, το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου φιλοξενεί
επτά (7) μοναχούς. 

Η ανατολική πλευρά του νησιού διακρίνεται για τις αμμώδεις παραλίες της, την ήπια ανάπτυξη, την οικογενειακή αίσθηση, την ασφάλεια, την εναλλαγή τοπίου πίσω από τους καταπράσινους λόφους.
Ο Πλάνος και η παραλία του, το Τσιλιβί, είναι από τις πιο όμορφες τουριστικές περιοχές του νησιού, με εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών, υπηρεσίες και προτάσεις. Επίσης εδώ μπορείτε να επισκευθείτε το Μιλάνιο Ναυτικό Μουσείο.
Η Κυψέλη ή «Μπελούσι» είναι γνωστή για το μπελουσιώτικο, γλυκό κρεμμύδι που παράγεται εδώ, αλλά και για τις υπέροχες εκκλησίες της Παναγίας της Μπελουσιώτισσας και της Αγίας Παρασκευής, καθώς και το το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Χαραλάμπους, δίπλα ακριβώς στην ενετική βαρδιόλα (ενετικό φυλάκιο).
Στο διπλανό Τραγάκι, ένα χωριό μέσα σε κήπους από εσπεριδοειδή, υπάρχουν δύο πανέμορφες εκκλησίες, του Αγίου Νικολάου και της Παναγίας της Καντουνιώτισσας, ενώ πολύ σημαντικό, ιστορικά και καλλιτεχνικά, είναι το μοναστήρι της Παναγίας της Δερματούσας, μέσα σε ένα δάσος από κυπαρίσσια και πεύκα.
Οι παραλίες, όπως το Τσιλιβί, ο Γάιδαρος, η Άμπουλα είναι ωραίες, αμμώδεις, καθαρές και ιδανικές για ηρεμία και χαλάρωση. Συνεχίστε για τα Γερακαρία, Άνω, Μέσω και Κάτω, όπου εκτός απο τις ακρογιαλιές που θα ανακαλύψετε, θα σας μαγέψει και η θέα από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Ανεμογδούρι.
Συνεχίστε για την παραλία των Αλυκών, που αποτελούν την τουριστική περιοχή του Κατασταρίου, την μεγαλύτερη κωμόπολη του νησιού. Κάντε το μπάνιο σας, επισκεφθείτε το χώρο των παλαιών Αλυκών, αγοράστε τα αναμνηστικά σας και ανηφορίστε για το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, τόπο γαλήνης και προσευχής.

Πίνακας ζωγραφικής
Ανηφορίζοντας ανατολικά, θα ανακαλύψετε δύο από τις ωραιότερες και πιο εντυπωσιακές παραλίες της Ζακύνθου: τα Ξύγκια και ο Μακρύς Γιαλός. Γευματίστε σε ένα από τα πολλά ταβερνάκια που υπάρχουν εδώ και προσφέρουν εξαιρετικής ποιότητας φαγητό, απολαμβάνοντας το απέραντο γαλάζιο του Ιονίου.

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ζάκυνθο
Σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης η Ζάκυνθος αποτέλεσε και αποτελεί τόπο συνάντησης ανθρώπων, πληθυσμών, λαών και «χωνευτήρι» πολιτισμών. Μπορεί κανείς να την επισκεφθεί, πολύ εύκολα, όπου και άν κατοικεί:

Οδικώς & Ακτοπλοϊκώς
Η μετάβαση στο νησί της Ζακύνθου γίνεται από το βορειοδυτικό άκρο της Πελοποννήσου, το λιμάνι της Κυλλήνης.
- Η απόσταση είναι 17 ν.μ. και το ταξίδι διαρκεί μόλις μία ώρα. Τα πλοία που εξυπηρετούν τη γραμμή, είναι υπερσύγχρονα και κλειστού τύπου.
- Από την Πάτρα προς την Κυλλήνη, η οδική απόσταση είναι μόλις 45 λεπτά.
- Από την Αθήνα μπορεί κάποιος να διαλέξει την εθνική οδό Αθηνών - Πατρών και σε 3.15' ώρες, να φθάσει οδικώς στην Κυλλήνη.
- Από τη Θεσσαλονίκη, η ενδεικνυόμενη διαδρομή είναι η Εγνατία οδός μέχρι τα Ιωάννινα και από εκεί, με κατεύθυνση την Πάτρα, μέσω της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου (που αποτελεί μοναδικό αξιοθέατο). Εκτιμώμενος χρόνος από Θεσσαλονίκη έως Κυλλήνη: 6 ώρες.
- Από τη Λάρισα, η ενδεικνυόμενη διαδρομή είναι μέσω Λαμίας - Μπράλου, με κατεύθυνση την Πάτρα, μέσω της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου. Εκτιμώμενος χρόνος: 5.30' ώρες.

Αεροπορικώς
- Η Ζάκυνθος συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα, με ένα δρομολόγιο την ημέρα, τους χειμερινούς μήνες και με δύο δρομολόγια, τους καλοκαιρινούς.
- Αεροπορική σύνδεση υπάρχει με όλα τα νησιά του Ιονίου και με το Ηράκλειο της Κρήτης.

info

• Μιλάνιο Ναυτικό Μουσείο www.milaniomaritimemuseum.gr

Η παραλία του Λαγανά είναι η μεγαλύτερη σε μήκος παραλία του νησιού, με ρηχά, ζεστά, ήρεμα νερά και χρυσή άμμο, ενώ αποτελεί βιότοπο της θαλάσσιας χελώνας Caretta - caretta και προστατεύεται από το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Τα πιτσιρίκια πλατσουρίσουν άφοβα στα απάνεμα νερά και χαίρονται τα παιχνίδια στην ακρογιαλιά. Από εδώ μπορείτε να επιβιβαστείτε σε ένα πλοίο με γυάλινη καρίνα glass bottom boat, προκειμένου να δείτε τις θαλάσσιες χελώνες στο φυσικό τους περιβάλλον.
Εάν σας αρέσει ο βυθός, μπορείτε να γνωρίσετε από κοντά τη μαγεία του, απευθυνόμενοι σε ένα από τα καταδυτικά κέντρα. Στο τέλος της υπέροχης αυτής παραλίας, κοντά στη Λιθακιά, βρίσκεται η στήλη που είναι αφιερωμένη στον πατέρα της ανατομίας Ανδρέα Βεζάλ. Το γραφικό νησάκι του Αγίου Σώστη, ήταν αρχικά ενωμένο με την ξηρά, αλλά αποχωρίστηκε από αυτή μετά τους σεισμούς του 17ου αιώνα.

Ένα από τα ωραιότερα αξιοθέατα του Λαγανά είναι η Σαρακίνα, ερείπιο αρχοντικής έπαυλης, χαρακτηριστικό δείγμα της ζακυνθινής αρχιτεκτονικής. Η Λιθακιά με τις ωραίες παραλίες είναι ένα από τα γραφικότερα χωριά της Ζακύνθου, στην οποία υπάρχουν ακόμα σημαντικά κτήρια της εκκλησιαστικής τέχνης του νησιού, όπως οι Ναοί του Αγίου Ιωάννη του θεολόγου και της Παναγίας της Φανερωμένης.

Απόλαυση & ηρεμία
Λίγα χιλιόμετρα μακριά απ' την κοσμοπολίτικη ζωή του Λαγανά, το Κερί αποτελεί μια εναλλακτική λύση ηρεμίας και γαλήνης, συνθέτοντας την εικόνα μιας παραδεισένιας πρότασης. Οι επιλογές είναι πολλές: Ψιλή άμμος, βότσαλο, βράχια, περιήγηση, ψαροντούφεκο, σπηλιές και φρέσκο ψάρι. Η λίμνη του Κεριού είναι γνωστή από την αρχαιότητα ως «Νάφθη» ή «Πηγές της Πίσσας», τις οποίες είχε επισκεφθεί ο Ηρόδοτος.

Το απόγευμα ανηφορίζουμε
Περιπλανηθείτε στο γραφικό Κερί, ένα άλλο όμορφο, παραδοσιακό χωριό της Ζακύνθου και δείτε την ωραία εκκλησία της Παναγίας της Κεριώτισσας. Κοντά στο Κερί, υπάρχει ο Αγαλάς, ένα χωριό που έχει διατηρήσει ανέπαφο το φυσικό του περιβάλλον, με παραδοσιακά σπίτια, μονοπάτια και οργιαστική φύση. Δείτε την εκκλησία της Κυρίας των Αγγέλων, θαυμάσιε τη Σπηλιά του Δαμιανού και τα Δώδεκα Πηγάδια του Αντρονιού. Το απόγευμα ανηφορίστε στο Φάρο του Κεριού που βρίσκεται πάνω από τον γκρεμό. Από την κορυφή του μπορεί να δει κανείς τις Μυζήθρες και ένα μαγικό ηλιοβασίλεμα!

Summer life
Τα καλύτερα beach bars τα βρίσκει κανείς στις αμμώδεις παραλίες του νησιού. Επαγγελματίες Dj's, ατελείωτος χορός, αστείρευτο κέφι, παραλιακές συνοικίες με αμέτρητα clubs, για να μην περιορίζονται οι επιλογές νυχτερινής διασκέδασης. Μπαράκια με lounge ατμόσφαιρα, για ήσυχες βραδιές, χωμένα ανάμεσα σια βράχια ή στις γραφικές περιοχές της πόλης.
To party εδώ αρχίζει νωρίς και τελειώνει πάντα το επόμενο πρωϊ!!!

Στην πλατεία του Δ. Σολωμού βρίσκεται το επιβλητικό κτήριο όπου στεγάζεται το Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης. Το κτίριο του προσεισμικού Μουσείου Μεταβυζαντινής Τέχνης κατέρρευσε με τον καταστρεπτικό σεισμό του 1953. Μετά τον σεισμό ξαναχτίστηκε στην ίδια θέση και την σημερινή μορφή του οργάνωσε ο ακαδημαϊκός Μανώλης Χατζιδάκης. Το μετασεισμικό μουσείο άνοιξε για το κοινό το 1960.
Το κτίριο του Μουσείου διατάσσεται κατά μήκος της βορειοδυτικής πλευράς της Πλατείας Δ. Σολωμού την οποία και οριοθετεί, κατέχοντας την πλέον εξέχουσα θέση από τα περί την Πλατεία , κτίρια. Η κατασκευή του βασίσθηκε στην Αρχιτεκτονική μελέτη του Αρχιτ/νος Σπυρ. Λέγγερη.
Πρόκειται για διόροφο κτίριο ορθογωνικής κάτοψης που καλύπτεται από επίπεδη στέγη (δώμα) και καταλαμβάνει ίδιο οικοδομικό τετράγωνο. Εδράζεται επί περιμετρικής βάσης , η οποία αναλαμβάνει την εξομάλυνση των ελαφρών υψομετρικών διαφορών του εδάφους και αποτελείται από ισόγειο, όροφο και λειτουργικό μεσόροφο μη διαφαινόμενο εξωτερικώς. Η υποχώρηση του ισογείου έναντι του μεσορόφου και του ορόφου δημιουργούν την συνήθη δρομική στοά με τις ημικυκλικές καμάρες κατά την κύρια όψη του κτιρίου, προς την Πλατεία.
Η επίσκεψη στο Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης είναι απαραίτητη για την κατανόηση της εξέλιξης των κλασσικών τεχνών στην Ζάκυνθο, καθώς μέσα από τα εκθέματά του ο επισκέπτης μπορεί να προσεγγίσει την γέννηση και ανάπτυξη των κλασσικών τεχνών και να μελετήσει την επιρροή της Βυζαντινής, Κρητικής και Δυτικής Τέχνης.
Στην συλλογή του Μουσείου μπορούμε να θαυμάσουμε έργα της Βυζαντινής, Κρητικής, Επτανησιακής αλλά και Ζακυνθινής τεχνοτροπίας μεγάλων καλλιτεχνών, τα οποία αποτελούν έργα της Επτανησιακής Σχολής και της Αναγεννησιακής Τέχνης στη Ζάκυνθο.
Στις συλλογές του Μουσείου εκτίθενται :
Μία πλούσια συλλογή εικόνων και αγιογραφιών της κρητικής και κρητικοεπτανησιακής σχολής (15ου - 19ου αιώνα ) .Έργα ξυλογλυπτικής, από τους Βυζαντινούς χρόνους μέχρι τον 19ο αιώνα., ανάμεσά τους και τα δύο ολόκληρα ξυλόγλυπτα τέμπλα των εκκλησιών του Παντοκράτορα και του Αγ. Δημητρίου τα οποία διασώθηκαν από τους σεισμούς. Έργα των Δαμασκηνού, Δοξαρά, Κουτούζη, Τζάνε, Καλλέργη, Τσώνη. Γλυπτά της ελληνιστικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής . Τοιχογραφίες του 12ου, 13ου , 17ου και 18ου αιώνα.
Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
Το ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο από το ναό του Αγίου Δημητρίου του Κόλα, χρονολογημένο σύμφωνα με επιγραφή στο έτος 1690, έργο αγνώστου τεχνίτη. Φέρει φυτικό και ζωϊκό διάκοσμο. Στο πάνω μέρος έξι γοργόνες κρατούν τα τοξωτά πρεπενδούλια με γραπτές παραστάσεις των δύο Μυροφόρων, της Θεοτόκου, του Ιωάννη και των δύο στρατιωτών μέσα σε διάτρητο φυτικό διάκοσμο. Ο Εσταυρωμένος στο κέντρο με τα ευαγγελικά σύμβολα. Κάτω από τις εικόνες του Δωδεκαόρτου οι δεσποτικές του Αγίου Δημητρίου (1730) της Θεοτόκου Οδηγήτριας, του Παντοκράτορα (χειρ. Μιχαήλ Δαμασκηνού) και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Τα βημόθηρα απεικονίζουν ολόσωμους σε φυσικό μέγεθος του πάπες της Ρώμης Κλήμη, Σίλβεστρο και Λέοντα. Τα θωράκια λείπουν.
Η λιτανεία του λειψάνου του Αγίου Χαραλάμπη, από την εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπη στο ποτάμι, έργο Ιωάννη Κοράη, του 1756, με διαστάσεις 7,55Χ0,785μ. Η πομπή σε αυστηρή ισοκεφαλία και με φορά από αριστερά προς τα δεξιά παρουσιάζει όλες τις κοινωνικές τάξεις του νησιού: μπροστά εικονίζονται παιδιά, πιο πίσω εικονίζονται νεανίσκοι που κρατούν λάβαρα. μουσικοί, παιδιά με λαμπάδες και ιερείς που φέρουν την εικόνα του αγίου σε καθέδρα. Ακολουθούν ιερείς, ο πρωτόπαπας λογχοφόροι, ευγενείς, ουρανός κάτω από τον οποίο ένας ιερέας κρατά λειψανοθήκη, οι αρχές και ο λαός. Στο βάθος η βόρεια πλευρά ναού με κωδωνοστάσιο και οικίες, από τα ανοιχτά παράθυρα των οποίων γυναίκες και παιδιά παρακολουθούν την πομπή.  

Το κτιριακό Συγκρότημα του Αγίου Διονυσίου αποτελείτε από τον Ναό του Πολιούχου της Ζακύνθου , από το Κωδωνοστάσιο - Καμπαναριό του Ναού, από το Μοναστήρι της Ιεράς Μονής Στροφάδων και του Αγίου Διονυσίου και από το νέο Εκκλησιαστικό Μουσείο – Σκευοφυλάκιο

.
Η εκκλησία του προστάτη του νησιού είναι η μεγαλύτερη που υπάρχει στη πόλη. Ο σημερινός μεγαλοπρεπής Ναός και η παρακείμενη Μονή του Άμμου γνώρισαν διάφορες φάσεις. Καταστράφηκαν κατά το μεγάλο σεισμό που ερείπωσε τη Ζάκυνθο το 1893. Ειδική Ερανική Επιτροπή του 1900 ανέλαβε την ανέγερση νέου Ναού, η θεμελίωση του τωρινού ναού άρχισε το 1925 και τα εγκαίνια του οποίου έγιναν στις 22 Αυγούστου 1948. Ο Ναός χτίστηκε με σχέδια του αρχιτέκτονα Α. Ορλάνδου σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής. Χάρη στην αντισεισμική κατασκευή του, ήταν από τα λίγα κτίρια που δεν κατέρρευσαν από τον καταστρεπτικό σεισμό του 1953. Οι λίγες βλάβες που υπέστη διορθώθηκαν και το 1948 ο ναός ανακαινίσθηκε, από τότε παρουσιάζει την σημερινή του μορφή.

Ως προς το πυργοειδές Κωδωνοστάσιο του Ναού, που συνθέτει αρμονικά το κτιριακό συγκρότημα της Μονής, πρέπει να σημειωθεί, ότι και αυτό γνώρισε διάφορες φάσεις λόγω της έντονης σεισμικότητας της περιοχής. Το σημερινό χτίστηκε μεγαλόπρεπο κι εκφραστικό της ζακυνθινής ιδιαιτερότητας μετά την σεισμοπυρκαϊά του Αυγούστου του 1953, ύψους 40 περίπου μέτρων και με πυραμοειδή κορυφή, το οποίο με τις γλυκόηχες καμπάνες του διαλαλεί προς κάθε κατεύθυνση την ακοίμητη παρουσία του Πολιούχου της Ζακύνθου στην ευλογημένη εκείνη ιερή στέγη, επίκεντρο και σημείο αναφοράς της πνευματικής ζωής του νησιού. Εάν παρατηρήσουμε το καμπαναριό του θα βρούμε πολλές ομοιότητες με το καμπαναριό του ναού του Αγίου Μάρκου της Βενετίας.

Ο ναός φιλοξενεί το λείψανο του Αγίου Διονυσίου, όπου εκτός από πηγή δύναμης για τους ντόπιους αποτελεί και σημαντικό πόλο έλξης για αρκετούς επισκέπτες. Το πανηγύρι του Αγίου Διονυσίου γίνεται δύο φορές το χρόνο και διαρκεί τρείς μέρες κάθε φορά. Στις 24 Αυγούστου τιμάται η μνήμη της Μετακομιδής του Ιερού Σκηνώματος από τα νησιά Στροφάδες στη Ζάκυνθο (1717) και στις 17 Δεκεμβρίου τιμάται η μνήμη της Κοιμήσεως του (1622) . Οι εορταστικές εκδηλώσεις κορυφώνονται με την περιφορά του ιερού λειψάνου σε όλη την πόλη της Ζακύνθου.
Το σημαντικότερο και πολυτιμότερο έργο τέχνης του ναού, είναι η αργυρόγλυπτη Λάρνακα που φιλοξενεί το ιερό λείψανο, έργο Γεωργίου Διαμαντή Μπάφα, φιλοτεχνήθηκε το 1829. Ξεχωρίζουν οι Δεσποτικές εικόνες στο Τέμπλο με ασημένια επένδυση από τον ίδιο καλλιτέχνη (1829) και η αναπαράσταση της λιτανείας που βρίσκεται στον γυναικωνίτη δια χειρός ιερέως Νικολάου Κουτούζη.

Σπουδαίο έργο αποτελεί το ξυλόγλυπτο τέμπλο που διασώθηκε από τον σεισμό του 1953, το οποίο μαζί με τις θαυμάσιες τοιχογραφίες του Κουτούζη και του Δοξαρά, δίνουν στον ναό την επιβλητική μορφή που του αρμόζει. Οι περισσότερες τοιχογραφίες παρουσιάζουν εικόνες από την ζωή του Αγίου. Εντυπωσιακό είναι επίσης το ξυλόγλυπτο και χρυσωμένο "Δωμάτιο" του Αγίου.

Η εκκλησία του Αγ. Νικολάου του Μώλου είναι το μοναδικό βενετσιάνικο (ενετικού ρυθμού κτίσμα που διασώθηκε από τον καταστρεπτικό σεισμό και την πυρκαγιά του 1953 και ανοικοδομήθηκε διατηρώντας τα αρχικά του χαρακτηριστικά.
Χτίστηκε το 1561 από την συντεχνία των Ναυτικών, η οποία για να τιμήσει τον Άγιο Διονύσιο τον εξέλεξε εφημέριο της. Αρχικά η εκκλησία είχε ανεγερθεί πάνω σ' ένα νησί που ένα γεφύρι ένωνε με τη στεριά, στη συνέχεια αυτό το νησί έγινε αναπόσπαστο τμήμα της πόλης, μετά από τις διάφορες επιχωματώσεις που έγιναν για την επέκταση της πόλεως, και έτσι ενώθηκε με το υπόλοιπο νησί.
Η ανέγερσή του Ναού χρονολογείται τον 17ο αιώνα και είναι το πιο παλιό κτίριο στην Πλατεία Δ. Σολωμού, κατασκευάστηκε σε αναγεννησιακό ρυθμό εκτός από το καμπαναριό που θυμίζει περισσότερο βυζαντινό ρυθμό.
Εξωτερικά έχει επενδυθεί με πέτρα και το καμπαναριό της το οποίο παλαιότερα φιλοξενούσε φανό του Λιμανιού έχει αναστηλωθεί. Ο ρυθμός που ακολουθεί είναι αυτός της Μονοκλιτης Βασιλικής. Στο εσωτερικό της φυλάσσονται τα αρχιερατικά άμφια του Αγίου Διονυσίου, ως φόρος τιμής της σχέσης του Αγίου με την εκκλησία αυτή. Από εδώ ξεκινά η λιτανεία της Μεγάλης Παρασκευής.
Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Μώλου έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο (Αρχαίο) μνημείο βάσει του ΠΔ 18-2-1925, ΦΕΚ 61/Α/12-3-1925 , στην κατηγορία “Ιεροί Ναοί Χριστιανικοί, Λατρευτικοί Χώροι”(Βλ. Παράρτημα Ι) 

Το κλίμα της Ζακύνθου είναι ιδιαίτερα ήπιο, είναι θαλάσσιο-μεσογειακό και υγρό. Χαρακτηρίζεται από ήπιο βροχερό χειμώνα και δροσερό καλοκαίρι. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 18,9% C. O συνολικός αριθμός ημερών βροχής υπολογίζεται σε 115.
Οι επικρατούντες άνεμοι είναι ΒΔ και ΝΔ κατευθύνσεων, περιορισμένης εντάσεως. Άνεμοι υψηλής εντάσεως 6-8 μποφώρ παρατηρούνται σε συχνότητα 3% περίπου.
Δεν παρουσιάζει έντονες θερμοκρασιακές μεταβολές, ούτε σφοδρούς ανέμους. Έχει ιδιαίτερη υγρασία, με μέση ετήσια σχετική υγρασία πάνω από 65% και μεγάλη ηλιοφάνεια που ανέρχεται σε 296 ημέρες.
Ο κύριος επιφανειακός υδροκρίτης είναι η κορυφογραμμή του όρους Βραχίονας . Οι γεωλογικοί σχηματισμοί που δομούν το νησί δεν διαμορφώνουν αξιόλογους υδροφόρους ορίζοντες με συνέπεια την ανεπαρκή - για τις σημερινές ανάγκες - υδροδότηση και άρδευση.
Υποθαλάσσιες πηγές έχουν εντοπισθεί στις βόρειες ακτές του νησιού, μερικές δε από αυτές είναι θειούχες ιαματικές.
Φυσικά, Γεωλογικά και Υδρογεωλογικά Στοιχεία
Η πόλη και 21 από τα 46 χωριά της Ζακύνθου είναι παράκτια.
Οι ορεινές περιοχές (με υψόμετρο άνω των 600 μέτρων) καλύπτουν το 1% της έκτασής της. Οι ημιορεινές περιοχές καλύπτουν το 55% της Ζακύνθου και οι πεδινές το 44%. Η Ζάκυνθος έχει το μεγαλύτερο κάμπο από όλα τα Επτάνησα και πολύ εύφορο.
Το σχήμα του νησιού είναι τριγωνικό, με βόρεια κορυφή το ακρωτήριο Σχοινάρι, νοτιοδυτική το ακρωτήριο Μαραθίας και νοτιοανατολική το ακρωτήριο Γέρακας.
Στο νησί υπάρχουν δύο ορεινοί όγκοι : Το όρος Βραχιώνας με μεγαλύτερο υψόμετρο 758 μέτρα και το όρος Σκοπός με μέγιστο ύψος 492 μέτρα.
Η Ζάκυνθος έχει δύο λίμνες : Τη λίμνη Κερίου έκτασης 2.000 στρεμμάτων, που αποτελεί υδροβιότοπο, και την Λίμνη Μακρή έκτασης 800 στρεμμάτων, επί της αποξηραμένης έκτασης της οποίας βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του διεθνούς αεροδρομίου του νησιού.
Η γεωργική γή καλύπτει το 42,2% του εδάφους της (171.500 στρέμματα). Οι φυσικοί βοσκότοποι αποτελούν το 37,3% ( 151.600 στρέμματα) της συνολικής έκτασής της. Οι δασικές εκτάσεις καλύπτουν το 11,2% (45.500 στρέμματα) της έκτασης του νησιού. Οι άγονες και κατοικημένες εκτάσεις ανέρχονται στα 37.400 στρέμματα και αποτελούν το 9,3 των εδαφών της Ζακύνθου.
Η Ζάκυνθος ευρίσκεται σε περιοχή που εμφανίζει τη μεγαλύτερη σεισμική επικινδυνότητα στη Χώρα και έχει υποστεί από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα τις καταστροφικές συνέπειες πλήθους σεισμών. Η πιο πρόσφατη μεγάλη καταστροφή ήταν αυτή του 1953, η οποία επέδρασε καθοριστικά στη μετέπειτα κοινωνικοικονομική εξέλιξη του Νησιού.

Ο Δήμος Ζακύνθου περιλαμβάνει το Νησί της Ζακύνθου και τις Νησίδες Στροφάδια.
Είναι ο μοναδικός δήμος της Ελλάδας που αντιστοιχεί σε ένα νομό και αυτό συνέβη με την τελευταία διοικητική μεταρρύθμιση του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ.
Η Ζάκυνθος, είναι ο τρίτος σε έκταση και ο νοτιότερος από τους τέσσερις Νομούς της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων με 405.600 τ.μ. που αντιστοιχεί στο 17,58% της έκτασης της Περιφέρειας και στο 0,31% της έκτασης της Χώρας. Το νησί, με 39.015 κατοίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001, είναι το δεύτερο σε πληθυσμό στα Ιόνια.

Βρίσκεται νότια της Κεφαλονιάς και δυτικά της βορειοδυτικής πλευράς της Πελοποννήσου με ελάχιστη απόσταση περίπου 9 ν.μ. από τα παράλια του Ν. Ηλείας και 15 Km από το ακρωτήριο της Κυλλήνης από όπου και γίνεται η μέσω φέρυ-μπώτ σύνδεση με την λοιπή Ελλάδα. Ο Δήμος απέχει 100 Km από το πλησιέστερο μεγάλο αστικό κέντρο-την Πάτρα- και 300 Km από την Αθήνα.

Ο Δήμος Ζακύνθου έχει 33μελές Δημοτικό Συμβούλιο. Περιλαμβάνει 6 Δημοτικές Ενότητες: Ζακυνθίων, Αλυκών, Αρκαδίων, Αρτεμισίων, Ελατίων και Λαγανά.
Στη Ζάκυνθο υπάρχουν 7 Δημοτικές Κοινότητες και 40 Τοπικές κοινότητες. Η Δημοτική Κοινότητα Ζακυνθίων έχει 11μελές συμβούλιο, ενώ τα συμβούλια των υπολοίπων 6 Δημοτικών Κοινοτήτων είναι 5μελή. Οι 30 Τοπικές Κοινότητες έχουν 3μελή συμβούλια, ενώ οι υπόλοιπες 10 έχουν μόνο έναν εκπρόσωπο.
Μορφή ανάγλυφου του εδάφους
Συνολική έκταση: 405.600 τρ.
Πεδινές εκτάσεις: 178.300στρ
Ορεινές εκτάσεις: 3.600στρ
Ημιορεινές εκτάσεις: 223.700στρ
Mήκος ακτών: 154 χιλιόμετρα.